„METODA KLOCKOWA”

„Metoda klockowa” zwana popularnie także „metodą Rocławskiego” (wybitny polski językoznawca, specjalista w dziedzinie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej). To nic innego jak tajemniczo i nieco obco brzmiąca – GLOTTODYDAKTYKA (gr. glottis – mowa, język, myśl, dydaktyka – wychowanie, glottodydaktyka – wychowanie językowe).     Jest metodą nauki czytania i pisania oraz liczenia. System ten ma silne podstawy naukowe, opiera się na rzetelnych badaniach, które prof. Rocławski rozpoczął w latach 70-tych ubiegłego stulecia. Przywiązuje ogromną wagę do sposobu uczenia techniki płynnego czytania ze zrozumieniem, a także kształtowania nawyków czytelniczych i świadomości ortograficznej.

Prof. Bronisław Rocławski jest zwolennikiem teorii, iż naukę czytania należy rozpocząć jak najwcześniej, już w momencie pojawienia się dziecka na świecie. Jej podstawą jest, bowiem prawidłowa komunikacja rodziców z niemowlęciem. Należy, więc od pierwszych miesięcy po urodzeniu, ćwiczyć artykulację i trenować sprawność języka.

Zainteresowanie literami pojawia się już w drugim roku życia. W trzecim roku życia możemy już bawić się z dzieckiem literkami. Można, a wręcz powinno się ten potencjał rozwijać, wdrażać dziecko w nowe wartości poznawcze. Współcześnie pedagodzy twierdzą, że potencjał poznawczy dzieci jest tak wielki, że mogą one nauczyć się czytać już w wieku 3-4 lat.

Podstawą glottodydaktyki – „metody klockowej” jest:

• prawidłowy rozwój narządów mowy,

• przygotowanie dzieci do syntezy i analizy fonemowej wyrazów (składanie i dzielenie wyrazów na głoski) - głoskowanie zgodnie z zasadami fonetyki ( jak słyszymy, nie jak piszemy)

• wykorzystanie klocków LOGO do pracy z dzieckiem.

Synteza:

• synteza sylabowa – ba-ra-nek (baranek)

• synteza sylabowa z utrudnieniami (sylaby przeplatamy czynnościami, klaśnięciami, innymi sylabami lub głoskami, zmieniamy kolejność sylab ) -nek-ba-ra (baranek)

• synteza morfemowa- kot-ek (kotek)

• synteza logotomowa - zeg-ar-ek (zegarek)

• synteza logotomowo-fonemowa - miast-o (miasto)

• synteza fonemowo-logotomowa - m-ak, (mak)

• synteza fonemowa – u-l, a-l-a, k-a-r-o-l-i-n-k-a (ul, Ala, Karolinka)

• synteza fonemowa z utrudnieniami ---> sz-ma-a-ma-f-ma-a-ma (szafa)

Analiza:

• analiza sylabowa - (ołówek) o-łó-wek

• analiza sylabowa z utrudnieniami (dzieci oddzielają sylaby wykonując czynności, klaśnięcia, wtrącając sylaby lub głoski ) (sałata) sa-hej-ła-hej-ta-hej,

• analiza fonemowa - (czapka) cz-a-p-k-a,

• analiza fonemowa z utrudnieniami ---> (but) b-la u-la-t-la

Do głoskowania dzieci są przygotowywane poprzez:

• ćwiczenia narządów mowy (gimnastyka buzi i języka),

• ćwiczenia oddechowe,

• ćwiczenia słuchu (zabawy w rozpoznawanie dźwięków z otoczenia).

Do czytania dzieci są przygotowywane poprzez:

• rozpoznawanie i wybrzmiewanie wszystkich liter (także dwuznaków i innych: „ó”, „rz”, „ch”, ...) - wybrzmiewanie krótko, bez „dodatków” np: w przypadku głoski "m" często wybrzmiewamy  "em" lub "my"

• czytanie sylab przez „ślizganie” (m->a, m->o),

• czytanie wyrazów (sylabami lub „ślizganiem”),

• czytanie płynne.

Do pisania dzieci są przygotowywane poprzez:

• wykonywanie dużej ilości prac plastycznych (rysowanie, malowanie, lepienie, wycinanie, wydzieranie - prawidłowe trzymanie przyborów piśmienniczych),

• odtwarzanie różnorodnych kształtów (rysowanie po śladzie) także literopodobnych, kreślenie liter (pisanych) bez liniatury, wykonywanie szlaczków

• kreślenie liter (pisanych)

• nie dajemy dzieciom wzorców pisania liter drukowanych.

Klocki LOGO – to fundamentalna pomoc dydaktyczna w glottodydaktyce.
Służą do nauki wymowy, czytania, pisania, ortografii i matematyki. Dzięki nim dzieci poznają litery obcując z pełnym 44 literowym alfabetem (w metodzie tradycyjnej - tylko 22 litery). Mają kontakt z literami małymi i wielkimi drukowanymi oraz małymi
i wielkimi pisanymi (umieszczonymi w liniaturze). Na klockach jest określony punkt odniesienia, w postaci zielonej podstawki, który umożliwia poprawną obserwację litery lub cyfry. Litery są w dwóch kolorach: czarne – to litery podstawowe, a czerwone – niepodstawowe. Pomaga to dzieciom zrozumieć, że nie wszystkie wyrazy zapisujemy tak, jak słyszymy (np. piszemy lew, a słyszymy lef ). Najmłodszym dzieciom klocki LOGO służą głównie do zabaw konstrukcyjnych, w trakcie których dzieci oswajają się z literami. Informujemy dzieci już wówczas, że na klockach są litery. Zwracamy uwagę na zielony szlaczek (podstawkę, nóżkę), który powinien być zawsze na dole, gdy klocek stoi i od strony układającego, gdy klocek leży. Taki sposób układania klocków zapewni poprawne spostrzeganie liter. Maluchy budują więc wieże, mury, płotki, zwracając uwagę na to, żeby „nóżki klocka” (czyli zielona podstawka) były na dole. Rozpoczynamy też rozpoznawać litery, np. budujemy mury tylko z klocków, które mają kółeczko, kropeczkę lub kreseczkę. W zabawie dzieci układają klocki od lewej strony do prawej, utrwalamy w ten sposób nawyk czytania i pisania od lewej strony do prawej. Zabawy stopniowo urozmaicamy, dostosowując stopień trudności do wieku, a przede wszystkim do intelektualnego rozwoju każdego dziecka.